Gerundio, Gerundivo y Supino: Sintaxis

GERUNDIO, GERUNDIVO Y SUPINO: SINTAXIS

.
GRAMÁTICA

1. Gerundio

El gerundio es un sustantivo verbal neutro y admite declinación, como vimos en la lección anterior. A diferencia del gerundivo, que tiene diferentes valores, el uso del gerundio se limita a la construcción gerundial, que se utiliza para suplir la declinación del infinitivo. Como vimos en la lección 22, el infinitivo puede funcionar como un nominativo en función de Suj. o Atrib o como un acusativo CD; la construcción gerundial, de gerundio o gerundivo, se utiliza para suplir al infinitivo en genitivo, dativo, ablativo y acusativo (cuando no es CD).

a) Acusativo: Suele ir precedido de la preposición ad, con valor final. Se traduce por “para + infinitivo”.

Ej: Vir natus ad canendum est. (Es un hombre nacido para cantar).

b) Genitivo: Puede funcionar como Complemento del Nombre (CN), traduciéndose por “de + infinitivo”, o ir seguido de la preposición causa o gratia, teniendo entonces valor final y traduciéndose por “para + infinitivo”.

Ej: Habes cupidines discendi? (¿Tienes deseos de aprender?)

Ej: Studendi causa veni. (He venido para estudiar)

c) Dativo: Suele tener también valor final y a menudo aparece como complemento de un adjetivo (C. Adj.), pero es poco usado.

Ej: Aptus docendo es. (Eres apto para enseñar)

d) Ablativo: Puede ir precedido de las preposiciones de ablativo expresando diversas circunstancias. Es frecuente que aparezca sin preposición con valor modal, y es precisamente en este único caso en el que se traduce por el gerundio castellano, en el resto de los casos se traduce por infinitivo.

Ej: De recte vestiendo disputant (Discuten sobre el vestir bien). El gerundio está modificado por un adverbio, recte.

Ej: Emendo vestem fruor (Disfruto comprando ropa). En este caso el gerundio lleva un CD, vestem.

.
2. Gerundivo

El gerundivo es un adjetivo verbal pasivo. Como adjetivo concierta con un sustantivo en género, número y caso; como verbo puede llevar complementos verbales. Al igual que el gerundio, se utiliza en la construcción gerundial, pero además sirve para formar la conjugación perifrástica pasiva y funciona como participio de futuro pasivo.

a) Construcción gerundial: en estas construcciones el gerundivo es equivalente al gerundio y en ocasiones más usado que este. La diferencia es que el gerundivo aparece siempre concertando con un sustantivo y es pasivo, pero no hay variación a la hora de traducirlo al castellano. Veamos caso por caso:

a.1) Acusativo: Al igual que el gerundio suele aparecer precedido de la preposición ad y tiene valor final. Su uso se prefiere al de gerundio cuando este debería llevar CD, pero a la hora de traducirlo al castellano no hay variación.

Ej: Gerundio: Vir natus ad canendum est. (Es un hombre nacido para cantar).

Ej: Gerundivo: Vir natus ad haec cantica canenda est. (Es un hombre nacido para cantar estas canciones). Al haber aquí un CD se prefiere el gerundivo.

a.2) Genitivo: En genitivo tiene el mismo valor que el gerundio y se usan indistintamente la construcción de gerundio con CD y la de gerundivo.

Ej: Gerundio: Cupidus [vestem emendi] erat. (Estaba deseoso de comprar ropa)

Ej: Gerundivo: Cupidus [vestis emendae] erat. (Estaba deseoso de comprar ropa). El sustantivo vestis va en genitivo singular concertando con el gerundivo pero no hay diferencia en la traducción al castellano.

a.3) Dativo: Se utiliza generalmente como C. adj: con valor final y, al igual que ocurría en acusativo, se prefiere al gerundio cuando este debería llevar CD.

Ej: Gerundio: Locus optimus pingendo est. (Es un lugar óptimo para pintar).

Ej: Gerundivo: Locus optimus pingendae tabulae est (Es un lugar óptimo para pintar un cuadro). Al haber aquí un CD se prefiere el gerundivo.

a.4) Ablativo: Es más frecuente el uso del gerundivo que el de gerundio cuando el ablativo va precedido de preposición y lleva un CD. En ablativo sin preposición, con valor modal, es más frecuente el gerundio.

Ej: Gerundio ? De recte vestiendo disputant (Discuten sobre el vestir bien)

Ej:Gerundivo ? De toga ferenda disputant (Discuten sobre el llevar la toga)

b) Participio concertado: el gerundivo es también conocido como participio de futuro pasivo y como tal puede ir en construcción de participio concertado (ver lección 25).

c) Conjugación perifrástica pasiva (lección 29).


3. El Supino

El supino es un sustantivo verbal que sólo posee dos formas: acusativo y dativo. No tenemos una forma equivalente en castellano y hemos de traducirlo por un infinitivo.

a) Acusativo: Se usa con verbos de movimiento y tiene valor final. Se traduce por “a / para + infinitivo”.

Ej: Eo emptum (Voy a comprar)

b) Dativo: Funciona generalmente como complemento de adjetivos.

Ej: Facile dictu est (Es fácil de decir)

.

VOCABULARIO: El vestuario romano

Sustantivos

Vestis, vestis (f): ropa, vestido
Tunica, tunicae (f): túnica 
Toga, togae (f): toga
Toga praetexta: toga con un borde de púrpura que llevaban los niños y los senadores.
Paenula, paenulae (f): capa gruesa 
Bracae, bracarum (f) (plu): pantalones
Stola, stolae (f): estola, vestido largo que llevaban las mujeres casadas.
Petasus, petasi (m): sombrero de ala ancha y copa baja.
Calceus, calcei (m): calzado, zapato de calle.
Caliga, caligae (f): cáliga, calzado del soldado romano
Sandalium, sandalii (n): sandalia, calzado de mujer
Anulus, anuli (m): anillo
Inaures, inaurium (f) (plu): pendientes
Torquis, torquis (f): collar

Verbos

Calceo, calceavi, calceatum (1): calzar, calzarse
Vestio, vestivi, vestitum (4): vestir 
Emo, emi, emptum (3): comprar
Disputo, disputavi, disputatum (1): discutir
Fruor, fructus sum (3) (dep.): disfrutar
Pingo, pinxi, pinctum (3): pintar
Suo, sui, sutum (3): coser
Postulo, postulavi, postulatum (1): pedir
Conficio, confeci, confectum (3): terminar
Pugno, pugnavi, pugnatum (1): luchar
Facio, feci, factum (5): hacer
Eo, ivi, itum (4) (irreg.): ir
Venio, veni, ventum (4): venir
Consumo, consumpsi, consumptum (3): emplear, gastar.

Adjetivos

Facilis, facile: fácil
Utilis, utile: útil
Idoneus, idonea, idoneum: idóneo

.

EJERCICIOS

1. Identifica y analiza las formas no personales (gerundios, gerundivos y participios) y traduce las siguientes oraciones.

(Para ver la solución hacer click en el texto; doble click vuelve a posición original)

Latín2

.

2. Traduce al latín.

Latín2

Contenidos que te pueden interesar
Este sitio usa cookies para personalizar el contenido y los anuncios, ofrecer funciones de redes sociales y analizar el tráfico. Ninguna cookie será instalada a menos que se desplace exprésamente más de 400px. Leer nuestra Política de Privacidad y Política de Cookies. Las acepto | No quiero aprender cursos gratis. Sácame